دروغ‌گویی در کودکان

دروغ‌گویی در کودکان

کودکان معمولاً در سنین پیش‌دبستانی، بین دو تا چهارسالگی دروغ گفتن را شروع می‌کنند. این تلاش‌های عمدی برای فریب دادن دیگران، ممکن است برای والدین خیلی نگران‌کننده باشد و آن‌ها فکر کنند ممکن است فرزندشان دچار انحرافات اجتماعی شود. اما از دیدگاه رشدی، دروغ گفتن در خردسالان به‌ندرت باعث نگرانی است و اغلب نشانه این است که در کودک «نظریه ذهن» شکل‌گرفته است یعنی کودک آگاه شده است که ممکن است دیگران خواسته‌ها، احساسات و باورهای متفاوتی داشته باشند. وقتی یک کودک می‌گوید: "بابا گفت من می‌تونم بستنی بخورم" یعنی از آگاهی‌اش از ذهن طرف مقابل استفاده می‌کند و اطلاعات ساختگی به او می‌دهد. با بزرگ‌تر شدن کودکان، ممکن است بعضی از آن‌ها همچنان به دروغ گفتن به‌عنوان یک مهارت حل مسئله استفاده کنند درصورتی‌که یکی از وظایف والدین در این موقعیت‌ها آموزش روش حل مسئله سازنده‌تر به فرزندان است. در ادامه با چگونگی پیشگیری از دروغ گفتن کودکان آشنا می‌شوید.
1. بررسی کنید که معمولاً چه واکنشی به بدرفتاری کودک دارید. اگر فرزندتان نگران تنبیه شدن باشد یا اینکه وقتی به‌هم‌ریخته است سرش داد می‌زنید، کودک احساس امنیت لازم را برای گفتن حقیقت ندارد. استفاده از صدای همراه با آرامش را تمرین کنید (اگرچه در بعضی موارد به‌شدت دشوار است) و به‌جای سرزنش کردن، بر روی حل مسئله تمرکز کنید.
2. اجازه دهید اعتبار فرزندتان حفظ شود. با پرسیدن سؤال‌هایی که از قبل جواب آن‌ها را می‌دانید، به کودک فرصت دروغ گفتن می‌دهید. مثلاً به‌جای اینکه بپرسید: "تکلیفاتو تموم کردی؟"، بپرسید: "برنامه‌ت برای تموم کردن تکلیفات چیه؟". اگر کودک تکالیفش را تمام نکرده باشد می‌تواند با یک برنامه عملی به‌جای ساختان یک داستان، اعتبار خودش را نزد شما حفظ کند.
3. بر روی احساس متمرکز شوید. وقتی فرزندتان دروغ می‌گوید، سعی کنید بفهمید چه چیزی این احساس را به او داده که نمی‌تواند با شما صادق باشد به‌جای اینکه به او بگویید دروغ می‌گوید بگویید: "چیزی که تو داری میگی واسه من بیشتر شبیه داستانه، احتمالاً از اینکه حقیقت رو بگی می‌ترسی، بیا در مورد همین حرف بزنیم". با این کار شما حقیقتی که به دنبالش هستید را به دست می‌آورید و از این طریق می‌توانید بفهمید که چگونه صداقت را در فرزندتان پرورش دهید.
4. راست‌گویی را تأیید کنید و به خاطر آن تشکر کنید. وقتی فرزندتان واقعیت را می‌گوید به او بگویید: "حتماً برات خیلی سخت بوده که بهم بگی واقعاً چه اتفاقی افتاده، به خاطر شجاعتت در اینکه حقیقت رو گفتی تحسینت می‌کنم، تو واقعاً داری بزرگ میشی".
5. اشتباهات را ارزشمند بدانید. اشتباهات را به‌عنوان راهی برای یادگیری انتخاب بهتر در آینده ببینید. اگر فرزندتان بداند وقتی به هم می‌ریزد شما عصبانی یا ناامید نمی‌شوید بیشتر احتمال دارد که با شما صادق باشد. در واکنش به اشتباه‌های کودک، خیلی ساده به او بگویید: "این یه فرصت عالی برای یادگیری برای آینده‌ست. اگه دوباره تو این موقعیت قرار بگیری چه کار متفاوتی انجام میدی؟". اگر کاری که فرزندتان انجام داده است روی فردی دیگری تأثیر منفی گذاشته است، از او بپرسید برای جبران آن، باید چه کاری انجام دهد.
6. عشق بی‌قیدوشرط را تقویت کنید. فرزندتان باید بداند اگرچه ممکن است بعضی از رفتارهایش را دوست نداشته باشید اما هیچ رفتاری از طرف او باعث نمی‌شود عشقتان نسبت به او تغییری کند.
7. دروغ‌های مصلحتی خودتان را ببینید. به یاد داشته باشید شما الگوی فرزندتان هستید. برای مثال اگر برای انصراف از جمع‌آوری کمک‌های مالی مدرسه، داستان‌هایی سر هم می‌کنید، فرزندتان این رفتار شما را به‌عنوان رفتاری قابل‌قبول در نظر می‌گیرد و از آن تقلید می‌کند.

نویسنده: خانم مینا معین اسلام، روانشناس کودک و بازی درمانگر




جهت تعیین وقت می‌توانید با ما تماس بگیرید:
021-22632356
021-22632357
آدرس:
تهران-خیابان شریعتی - پایین تر از صدر
خیابان خاقانی- جنب بیمارستان جواهری پلاک 50 واحد 1