مدیریت استرس والدین از طریق تن‌آرامی
آذر 15, 1398
نشانه‌های کودک‌آزاری جنسی
آذر 15, 1398
نشانه‌های عزت نفس پایین در کودکان و راهکارهایی برای بهبود آن
• فرزندتان بدون اینکه تلاش کند، از انجام یک کار یا روبرو شدن با مسئله اجتناب می کند. این نشان می‌دهد کودک شما از شکست می ترسد و احساس درماندگی میکند.
• به محض اینکه کار یا بازی‌ای را شروع میکند، با اولین نشانه ناامیدی، تسلیم می‌شود و کناره‌گیری میکند.
و وقتی می داند ممکن است ببازد یا خوب بازی نمی‌کند، تقلب می کند و دروغ می‌گوید.
• رفتارهای بچگانه یا کمتر از سنش رو نشون میده که باعث میشه از طرف دیگران مسخره بشه و آسیب ببینه.
• برای اینکه احساس ناکافی بودن، ناکامی و ناامیدی در خودش را پنهان کند، سعی می کند کنترل کند، رئیس بازی دربیاورد و انعطاف ناپذیر می‌شود.
• بهانه می‌آورد که معلمش خوب درس نمی‌دهد یا اهمیت اتفاقات رو کم میکند مثلاً می‌گوید من اصلاً این بازی را دوست نداشتم تا دیگران و عوامل خارجی را مقصر جلوه بدهد.
• از نظر اجتماعی گوشه‌گیر می‌شود و ارتباط کمی با دوستانش دارد.
• تغییر خلق، نشان دادن غم، فوران‌های خشم، ناامیدی یا سکوت را تجربه میکند.
• از خودش انتقاد می ند مثلاً می‌گوید: "من هیچ‌وقت کاری را درست انجام نمی‌دهم"، "هیچکس از من خوشش نمی‌آید"، "من زشتم"، "تقصیر من است"، "همه از من باهوش‌ترند".
• در پذیرفتن تحسین یا انتقاد مشکل دارد.
• نسبت به نظرات دیگران، بیش از اندازه حساس و نگران است.
• به نظر می رسد به شدت تحت تأثیر اثرات منفی همسالان است و نگرشها و رفتارهای آن‌ها را می‌گیرد و برای مثال، مدرسه را بی‌ارزش میکند، کلاس را مختل میکند، با بی‌احترامی رفتار میکند، از مغازه‌ها دزدی میکند یا الکل و مواد مخدر را امتحان میکند.
• در خانه یا بیش از حد کمک میکند یا اصلاً کمک نمی‌کند.
اگر فرزندتان این نشانه‌ها یا بعضی از آن‌ها را دارد نشان می‌دهد که باید روی عزت نفس او کار کنید، راهکارهایی که در ادامه ارائه شده را انجام دهید و اگر باز هم با این مسائل روبرو بودید حتماً به روانشناس کودک مراجعه کنید.
1. به خودتان نگاه کنید و سعی کنید الگوی مناسبی برای فرزندتان باشید. کودکان همیشه در حال تماشای ما هستند. آن‌ها نحوه عمل خود را بر اساس نوع رفتار ما انتخاب می‌کنند و بنابراین رفتارهای ما قوی‌ترین راهنمای آن‌ها در اعمال آن‌ها هستند. اگر اعتماد به نفس پایینی دارید، از خودتان انتظارات بالایی دارید یا از خودتان بیش از اندازه انتقاد می‌کنید، فرزندتان هم همین مشکلات رو پیدا میکند. به همین ترتیب، اگر متوجه شدید همیشه برای اینکه دیگران ناراحت نشوند، در "نه" گفتن با مشکل مواجهید، این پیام را به فرزندتان منتقل می‌کنید که دیگران بیشتر از خود فرد، مهمند.
2. به فرزندتان توجه اختصاصی داشته باشید. زندگی خانوادگی، پر از مشغله است اما کودکان به شدت به وقت گذراندن با والدین نیاز دارند. وقتی کودکان متوجه شوند والدینشان به آن‌ها توجه می‌کنند، این کمک میکند که به این باور برسند که مهم و ارزشمندند. توجه اختصاصی میتواند قصه خواندن قبل از خواب، بازی کردن به مدت نیم ساعت در هفته با کودک و همچنین اظهار نظرهای مثبت درمورد کودک و رفتارهایش باشد.
3. فرزندتان رو همانطور که هست بپذیرید. همه ما نقاط قوت و ضعف خودمان را داریم. والدین کامل و فرزندان کامل وجود ندارند. اما بچه‌ها باید بدانند حتی وقتی که عصبانی می‌شوند هنوز هم مورد علاقه و مراقبت والدینشان هستند. وقتی کودکان، انتخاب‌های فردی دارند، باید بدانند که هر نتیجه‌ای هم که حاصل شود باز هم والدینشان آن‌ها را طرد نمی‌کنند. اغلب اوقات، والدین وقتی سعی می‌کنند نظم و انضباط را به فرزندشان یاد بدهند، عشقشان را مشروط می‌کنند که این باعث می‌شود بچه‌ها فکر کنند زمانی دوست‌داشتنی هستند که رفتارهای خاصی را انجام دهند.
4. با احترام، تعامل کنید. پاسخ معمول ما نسبت به اشتباهات کودکان، انتقاد از آن ها و رفتار آن‌هاست. خیلی راحت می‌توانیم هم بهشون این پیام را بدهیم که از آن‌ها ناامید شده‌ایم و هم اینکه طردشان کنیم. همیشه از آن‌ها می‌خواهیم که به ما احترام بگذارند، اما نگاه نمی‌کنیم که خودمان چقدر به فرزندمان احترام می‌گذاریم. فکر کنید ببینید در طول روز در مقابل خواسته‌ها و نق زدن‌های فرزندتان، چند بار این پیام رو به آن‌ها منتقل می‌کنید: "برایم مهم نیست". وقتی کودکان این پیام رو می‌گیرند، فکر می‌کنند برای شما اهمیتی ندارند.
5. به کودک کمک کنید احساساتشان را بشناسند و درک کنند. کودک بودن می تواند یک تجربه ناامید کننده باشد. وقتی فراموش می‌کنیم خواسته‌ها و محدودیت‌هایی که به فرزندانمون تحمیل می‌کنیم، باعث احساساتی در آن‌ها می‌شود، خیلی راحت در مقابل مخالفتشان، از آن‌ها عصبانی می‌شویم، طردشان می‌کنیم و از آن‌ها انتقاد می‌کنیم. آنچه کودکان از این وضعیت یاد می‌گیرند این است که احساسات آن‌ها برای ما مهم نیست. در حالی که لازم است در عین قاطعیت، احساساتشان را درک کنیم و با آن‌ها همدلی داشته باشیم. اینطوری بچه‌ها می‌فهمند ما آن‌ها را درک می‌کنیم و به آن‌ها اهمیت می‌دهیم حتی اگر گاهی اوقات خواسته‌هایشان را براورده نکنیم.
6. نقاط قوت و توانایی‌های فرزندتان را شناسایی کنید. اغلب کودکان بیشتر از کارهایی که می‌توانند انجام دهند، روی کارهایی تمرکز می‌کنند که نمی‌توانند انجام دهند. در موقعیتهای گروهی، معمولاً بچه‌ها خودشان را به صورت منفی با همسالان مقایسه می‌کنند. در حالی که، شناخت نقاط قوتشان باعث می‌شود که به توانایی‌هایشان باور داشته باشند. اگر نسبت به دستاوردهای فرزندتان احساس غرور می‌کنید، فرزندتان را تشویق کنید که به خودش افتخار کند.
رف اشتباهات را به عنوان فرصت‌هایی برای یادگیری در نظر بگیرید. اشتباه کردن بخشی از انسان بودن ماست. تقریباً همه‌ی پیشرفت‌های چشمگیر در علم، فناوری و پزشکی بر اساس آزمایش و خطا به وجود آمده‌اند. وقتی کودکان را بخاطر اشتباه کردن، مجازات می‌کنیم آن‌ها را با احساس‌های منفی مثل بی‌میلی، بی‌انگیزگی و بی‌ارزشی رها می‌کنیم در حالی که باید به آن‌ها اجازه دهیم پیامدهای انتخابشان رو ببینند و بعد آن‌ها را تشویق کنیم تا از تجربه‌ای که داشتند درس بگیرند.
8. به کودک، اجازه تصمیم‌گیری دهید. قبل از اینکه انتظار داشته باشیم کودکان از تجربه‌هایشان، درس بگیرند باید به آن‌ها فرصت تصمیم‌گیری بدهیم. اگر بیش از اندازه از فرزندمان حفاظت و حمایت کنیم، فقط به آن‌ها یاد می‌دهیم که به ما وابسته باشند و اگر به آن‌ها فرصت ندهیم تا با مشکلات روبرو شوند، احساس ناتوانی و ناکارآمدی خواهند کرد.
9. تلاش را تشویق کنید و قدردان موفقیت‌ها باشید. "برنده بودن مهم نیست، شرکت کردن مهم است"، این جمله واقعیت‌های زیادی را درمورد عزت نفس نشان می‌دهد. برای همه ما رسیدن به هدف بسیار هیجان انگیز است اما در کنار این مسئله، کودکان باید یاد بگیرند که با ناامیدی کنار بیایند و گاهی اوقات، ورزش بهترین فرصت برای تجربه این موقعیت است. مهم است که کودکان بدانند تلاشی که می کنند با ارزش است حتی اگر برنده نشوند.
10. به کودکان فرصت دهید تا در کارهای مختلف، مشارکت کنند. کارهای خانه راهی خیلی عالی برای یاد دادن مسئولیت‌پذیری به بچه‌هاست. این کار به والدین فرصت می‌دهد که از فرزندشان تشکر کنند و آن‌ها را تحسین کنند و بچه‌ها هم احساس کنند مفیدند. مطمئناً گاهی اوقات کودکان، به خوبی از پس انجام کارهای خونه برنمی‌آیند، اما این میتواند فرصتی باشد برای یادگیری و اینکه آن کار را دفعه بعد به صورت متفاوت انجام بدهند.
نویسنده: خانم مینا معین اسلام، روانشناس کودک و بازی درمانگر
جهت تعیین وقت می‌توانید با ما تماس بگیرید:
021-22632356
021-22632357
آدرس:
تهران-خیابان شریعتی - پایین تر از صدر
خیابان خاقانی- جنب بیمارستان جواهری
پلاک 50 واحد 1
